须弥芥子是什么意思?须弥芥子成语造句和典故
成语名称: 须弥芥子 xū mí jiè zǐ
欢迎您访问本页,本页的主要内容为解释成语【须弥芥子】的出处和来源,以及回答须弥芥子的意思是什么,其中包含英语翻译和造句,同时提供了百度百科和SOSO百科的链接地址,为您全方位的诠释须弥芥子成语。如果本页找不到内容,在页尾点击回百度搜索。
[成语解释] 〖解释〗意思是偌大一个须弥山塞进一粒小小的菜籽之中刚刚合适。形容佛法无边,神通广大。也形容诗文波诡变幻,才思出众。
[成语出处] 〖出处〗《维摩经不思议品》:“若菩萨住是解脱者,以须弥之高广,内芥子中,无所增减。”
[例句] 〖示例〗休说~,看取鹃鹏斥鷃,小大若为同。 ★宋·辛弃疾《水调歌头·题永丰杨少游提点一枝堂》
百科解释如下:
须弥芥子
“须弥”一词原是梵文音译,相传是古印度神话中的名山,在佛经中也称为“曼陀罗”。 同时这个须弥山在佛教中极具意义,它又称须弥楼、曼陀罗,是古印度神话传说中的名山。据佛教观念,它是诸山之王,世界的中心,为佛家的宇宙观。而“芥子”是芥菜的种子,有白、黄、黑之品种。芥子,极其微小。“须弥芥子”,言偌大的须弥山纳于芥子之中,暗喻佛法之精妙,无处不在。
目录 • 释义
• 来源
• 示例
• 用法
• 典故
• 佛教相关解释
• 植物相关及其药用价值
• 张爱玲与芥子相关轶事
[显示部分][显示全部]
英汉词典解释
gtgt到爱词霸英语查看详解
释义[回目录]
意思是偌大一个须弥山塞进一粒小小的菜籽之中刚刚合适。形容佛法无边,神通广大。也形容诗文波诡变幻,才思出众。
来源[回目录]
《维摩经不思议品》:“若菩萨住是解脱者,以须弥之高广,内芥子中,无所增减。”
示例[回目录]
休说须弥芥子,看取鹃鹏斥鷃,小大若为同。 ★宋·辛弃疾《水调歌头·题永丰杨少游提点一枝堂》
用法[回目录]
作宾语、定语;用于书面语
典故[回目录]
芥子纳须弥
唐朝江州刺使李渤,有一次问智常禅师:“佛经上所说的‘须弥藏芥子,芥子纳须弥’,我看未免太玄妙离奇了,小小的芥子,怎么能容纳那么大的一座须弥山呢?这实在是太不懂常识了,是在骗人吧?”
智常禅师听了李渤的话后,轻轻一笑,转而问:“人家说你‘读书破万卷’,是否真有这么回事呢?”
“当然了!当然了!我何止读书破万卷啊?”李渤显出一派得意洋洋的样子。
“那么你读过的万卷书现在都保存在哪里呢?”智常禅师顺着话题问李渤。
李渤抬手指着头脑说:“当然都保存在这里了。”
智常禅师说:“奇怪,我看你的头颅只有椰子那么大,怎么可能装得下万卷书呢?莫非你也在骗人吗?”
李渤听了之后,立即恍然大悟,豁然开朗。
一切的禅理,有时从事上去说明,有时从理上去解释。所以,要知道宇宙世间,事上有理,理中有事;须弥藏芥子是事实,芥子纳须弥是禅理。如果能明白理事本无障碍,那么这就是游刃有余地理解禅理了。
佛教相关解释[回目录]
佛经上讲,佛能“纳须弥于芥子,于芥子呼现大千世界”。芥菜籽很小,很小,像芝麻粒一样,须弥山很大,很大,芥菜籽里面容纳须弥山,这是不思议境界。须弥山有多大?据《长阿含经卷十八阎浮提洲品》记载,其山高出水面八万四千由旬(一由旬约40里),水面之下亦深达八万四千由旬。偌大的一座山居然可以放进芥子之中而无所增减!芥子不但容纳须弥山,容纳须弥山有什么稀奇?容纳虚空法界。三千大千世界尽入芥子中。
这是一种怎样的法力?“如来悉现毛孔中”。毛孔能现,毛端也能现,微尘也能现。毛孔正报里面最小的,微尘是依报里面最小的,大小的障碍没有了,大小的对立消融了,大里面能现小,小里面能现大,所以,佛在经上讲芥子纳须弥。
佛教有如许的大气魄和大境界。这让我想起了莎士比亚的名言和霍金的名著《果壳中的宇宙》,“人类生活在一个十三维空间的泡沫上。”“把自己关在果壳之中,我仍然自以为是无限空间之王”。人在哪里生存并不重要,重要的是精神境界和心理状态。须弥是周遭的物,芥子是自己的心。佛教的芥子是一个无我的大千世界,西方文化的果壳里有无限的空间,也有一个无限膨胀的“我”,佛家讲究的是人与宇宙的和谐,西方文化中连果壳里的“我”都有征服的欲望。佛教的芥子里隐隐有两个字:虚无,而霍金的果壳里刻着两个字:科学。
佛教经典中又以“芥子投针锋”比喻极难得之事。如北本《涅盘经》卷二:“佛出世之难得犹如芥子投针锋”。也以芥子譬喻说法,佛说:“地是没有心的东西,播一个芥子那么小的树种,每年尚能收获数万斛的果实,何况人是有心的万物之灵。”劝说人们一心向善,广积功德。
芥子劫,可怕的时间
劫,是一个时间单位。一劫到底有多长时间呢?劫有大劫、中劫和小劫。
佛教所说的小劫,是根据人的寿命来计算的。佛教经典里说,人的寿命从84000岁开始,然后每100年减一岁,一直减到人的寿命10岁为止,称为减劫;再从人的寿命10岁开始,每过100年增加一岁,一直增加到84000岁,称为增劫。把一减劫和一增劫加在一起为一小劫;二十小劫为一中劫,八十中劫为一大劫。佛教所说的芥子劫,时间就更长了,长得难以计算。佛教只用比喻来说明,就是在一座方圆40里的城市里,里面什么东西都没有,全部堆放的都是芥子,天上的人每过一百年下来一次,从这里拿走一粒芥子,一直到拿完这座城里的所有芥子为止。从拿走第一粒芥子,到拿走最后一粒芥子,这么长的时间,就是一个劫,这叫芥子劫。现在说的是极微尘数劫,不是一个劫,那就可想而知这个极微尘数劫的数目实在太大了,这种时间实在太长太长了。
而磐石劫(拂石劫)则是用磐石的损耗来形容此劫的时间:有磐石方圆40里,天人每500年下来一次,用衣袖往磐石上一甩,将磐石表面抹掉一点,如是再三,直到把磐石侵蚀殆尽,所须耗费的时间为一磐石劫。
不由得慨叹佛教的想象力,芥子劫,这可怕的时间,指向岁月之无穷。而人的生命譬如朝露,短暂的生命在时间面前,是渺小的芥子,近似于无。但佛教说,如果进入了坐禅三昧,达到了无我无心,就不存在时间和空间的问题了。一坐观法就是八万四千劫。
佛陀说,“一花一世界,一沙一如来”。一芥子呢?奥妙全在一心,心含万法。
佛说:每一点绽放都是前尘,
每一棵芥子都是世界,
花开,有根,是情,
花落,无根,是爱。
每一种情爱都是因缘,
每一次轮回都有纠结。
心在,情浓,是苦,
心死,爱淡,是苦。
请芥子告诉我,如何不爱呢?
植物相关及其药用价值[回目录]
芥子
芥子
芥子,微小,辛辣
芥子是芥菜的种子,有白、黄、黑之品种。芥子,微小。因其小,有一芥草民之说,我们都是卑微、渺小的芥子,在历史中毫不起眼,在历史的舞台上上演的都是帝王将相,小人物似乎就是为衬托他们而存在,草芥一样的小民的悲欢、生死,在宏大的历史叙事中仿佛都可以忽略不计。但芥子辛辣,但谁要忽略它的力量,芥子一定让他泪流满面,芥子有自己的生存之道,那浓烈的滋味,是浓缩的人生。
印度的芥子是油菜科,自古就广泛种植,生产芥子,制作芥子油,可做香辣料。芥子油不仅供食用,每天沐浴之前,也涂在头上和身上,民间相信芥子菜的种子有消灭罪恶根源的力量,用它镇宅辟邪。即使现在,在念经文或祈祷时也经常用。芥子也作为药用,利气化痰,温中散寒,通络止痛。把芥子磨成粉末,和其他的材料混合成膏状,是治疗皮肤病的重要药品。
佛教经书把芥子、菖蒲、沉香等作为32味香药,由于芥子辛辣异常,多用于修法,降伏魔障。芥子也是密法修法常用的供品。
张爱玲与芥子相关轶事[回目录]
芥子的爱情 苦涩的况味
张爱玲在送给胡兰成的照片背面写道:“见了他,她变得很低很低,低到尘埃里,但她心里是欢喜的,从尘埃里开出花来。”爱情来时,如芥子的浓烈。她因爱而谦卑。爱情又如花朵,美丽,芬芳,照亮了我们暗淡的人生。琐屑的人生,微不可道,而爱情则是须弥山。寂寞的才女张爱玲的须弥山,却不是那么牢靠。
晚年胡兰成在写作《今生今世》和《禅是一枝花》(书名都带有佛教意味)时,想起张爱玲,想起那段爱情,负心的胡兰成会如何想。无情无义,是不是另一种执著?张爱玲在胡变心之后,是怎样决绝地对爱情记忆清洗。一粒芥子的爱情,有着难以言传的苦涩的况味。
百度百科地址:baike.baidu.com/view/423900.htm
SOSO百科地址:
百度搜索:《 点击此处 》
佛经上说:须弥藏芥子,芥子纳须弥。是什么意思?
芥子是非常小的植物种子,须弥是此界最高大的山峰。佛法非常辩证,真空妙有,理事无碍、事事无碍。象芥子一样大的空间,也能够容下须弥山;不仅仅能够容下须弥山,还能容下三千大千世界。佛法注重实践,这是实证境界,非理论空谈。
唐朝江州刺使李渤,有一次问智常禅师:“佛经上所说的‘须弥藏芥子,芥子纳须弥’,我看未免太玄妙离奇了,小小的芥子,怎么能容纳那么大的一座须弥山呢?这实在是太不懂常识了,是在骗人吧?”
智常禅师听了李渤的话后,轻轻一笑,转而问:“人家说你‘读书破万卷’,是否真有这么回事呢?”
“当然了!当然了!我何止读书破万卷啊?”李渤显出一派得意洋洋的样子。
“那么你度过的万卷书现在都保存在哪里呢?”智常禅师顺着话题问李渤。
李渤抬手指着头脑说:“当然都保存在这里了。”
智常禅师说:“奇怪,我看你的头颅只有椰子那么大,怎么可能装得下万卷书呢?莫非你也在骗人吗?” 李渤听了之后,立即恍然大悟,豁然开朗。
一切的禅理,有时从事上去说明,有时从理上去解释。所以,要知道宇宙世间,事上有理,理中有事;须弥藏芥子是事实,芥子纳须弥是禅理。如果能明白理事本无障碍,那么这就是游刃有余地理解禅理了。
扩展资料
须弥芥子
“须弥”一词原是梵文音译,相传是古印度神话中的名山,在佛经中也称为“曼陀罗”。 同时这个须弥山在佛教中极具意义,它又称须弥楼、曼陀罗,是古印度神话传说中的名山。据佛教观念,它是诸山之王,世界的中心,为佛家的宇宙观。
而“芥子”是芥菜的种子,有白、黄、黑之品种。芥子,极其微小。“须弥芥子”,言偌大的须弥山纳于芥子之中,暗喻佛法之精妙,无处不在。
芥子须弥
芥子须弥是一个佛教用语,指微小的芥子中能容纳巨大的须弥山。喻诸相皆非真,巨细可以相容。也可以用作形容万物之间没有绝对的大小关系.有时要从事物表面说,有时要从道理上去领会。
参考资料来源:百度百科-须弥芥子
百度百科-芥子须弥
佛经上说:“须弥藏芥子,芥子纳须弥”什么意思?(最好详细点)
意思是巨大的须弥山含有许多微小的芥子,同时微小的芥子中能容纳巨大的须弥山。旨在表达这个世界,大与小是相对的,得与失也是如此,大中有小,小中有大,得中有失,失中也会有得。
正如历史上一句话,叫“塞翁失马,焉知非福。”在人生中,需要看淡名利,懂得放下,自然心量也会更广阔,心中的世界也会更精彩。
对于“须弥藏芥子,芥子纳须弥”这句话的理解
一、学习佛教要懂得辩证思维
近代欧阳竞无与太虚法师之争,从不同的角度,让我们对佛教有一个更加深刻的认识。他们只是看问题的角度不同,其实给我们的思考是一样的,那就是对佛教要用辩证的思维去认识。
二、人的视野决定人的成就
一个人的心胸其实就如芥子,虽看上去很小,但一座须弥山也能藏得下。因此,我们不管是学习佛教,还是其他生活学习,我们要有包容世间一切的度量。每个人只要有足够的气度,心中就能包容万物,那你的成就自然也如须弥。
扩展资料:
“须弥藏芥子,芥子纳须弥”故事
白鹿洞书院,是我国历史上一所非常著名的书院,唐代的李渤兄弟曾隐居于此读书。李渤养有一只白鹿,终日相随,故人称白鹿先生。后来李渤就任江州刺史,在修建亭台楼阁,疏引山泉,种植花木,成为一处游览胜地。
有一次他问智常禅师道:“佛经说‘须弥藏芥子,芥子纳须弥,’未免失之玄奇了,小小的芥子,怎么可能容纳那么大的一座须弥山呢?是在骗人吧?”禅师听后笑着问道:“人家说你涉猎书籍逾万,人称李万卷,可有这回事?”“当然!我读过的书岂止万卷!”李渤得意洋洋地回答。
禅师问,“那么你读过的万卷书如今何在?”李渤指着头说:“都在这里啊!”禅师问:“奇怪,你的头颅只有一颗椰子这么大,如何将那万册书卷放进这小小的脑袋里去呢?莫非你也骗人吗?”李渤听后,脑中轰然一声,当下心中大悟。
在线等答案。快快快!!!
芥子纳须弥
——佛教植物之十八
柳已青
1 三千大千世界入芥子中
《芥子园画谱》(亦即《芥子园画传》)是一部中国传统绘画的经典课本,得到清
初名士李渔的资助出版,芥子园是李渔的私家园林,遂得名。我知道,芥子园是说其
小,但不知道芥子里藏着天地玄机。
佛经上讲,佛能“纳须弥于芥子,于芥子呼现大千世界”。芥菜籽很小,很小,像
芝麻粒一样,须弥山很大,很大,芥菜籽里面容纳须弥山,这是不思议境界。须弥山有
多大?据《长阿含经卷十八阎浮提洲品》记载,其山高出水面八万四千由旬(一由旬约
40里),水面之下亦深达八万四千由旬。偌大的一座山居然可以放进芥子之中而无所增
减!芥子不但容纳须弥山,容纳须弥山有什么稀奇?容纳虚空法界。三千大千世界尽入
芥子中。
这是一种怎样的法力?“如来悉现毛孔中”。毛孔能现,毛端也能现,微尘也能
现。毛孔正报里面最小的,微尘是依报里面最小的,大小的障碍没有了,大小的对立消
融了,大里面能现小,小里面能现大,所以,佛在经上讲芥子纳须弥。
佛教有如许的大气魄和大境界。这让我想起了莎士比亚的名言和霍金的名著《果壳
中的宇宙》,“人类生活在一个十三维空间的泡沫上。”“把自己关在果壳之中,我仍
然自以为是无限空间之王”。人在哪里生存并不重要,重要的是精神境界和心理状态。
须弥是周遭的物,芥子是自己的心。佛教的芥子是一个无我的大千世界,西方文化的果
壳里有无限的空间,也有一个无限膨胀的“我”,佛家讲究的是人与宇宙的和谐,西方
文化中连果壳里的“我”都有征服的欲望。佛教的芥子里隐隐有两个字:虚无,而霍金
的果壳里刻着两个字:科学。
佛教经典中又以“芥子投针锋”比喻极难得之事。如北本《涅盘经》卷二:“佛出世
之难得犹如芥子投针锋”。也以芥子譬喻说法,佛说:“地是没有心的东西,播一个芥子
那么小的树种,每年尚能收获数万斛的果实,何况人是有心的万物之灵。”劝说人们一
心向善,广积功德。
2 芥子,微小,辛辣
芥子是芥菜的种子,有白、黄、黑之品种。芥子,微小。因其小,有一芥草民之
说,我们都是卑微、渺小的芥子,在历史中毫不起眼,在历史的舞台上上演的都是帝王
将相,小人物似乎就是为衬托他们而存在,草芥一样的小民的悲欢、生死,在宏大的历
史叙事中仿佛都可以忽略不计。但芥子辛辣,但谁要忽略它的力量,芥子一定让他泪流
满面,芥子有自己的生存之道,那浓烈的滋味,是浓缩的人生。
印度的芥子是油菜科,自古就广泛种植,生产芥子,制作芥子油,可做香辣料。芥
子油不仅供食用,每天沐浴之前,也涂在头上和身上,民间相信芥子菜的种子有消灭罪
恶根源的力量,用它镇宅辟邪。即使现在,在念经文或祈祷时也经常用。芥子也作为药
用,利气化痰,温中散寒,通络止痛。把芥子磨成粉末,和其他的材料混合成膏状,是
治疗皮肤病的重要药品。
佛教经书把芥子、菖蒲、沉香等作为32味香药,由于芥子辛辣异常,多用于修法,
降伏魔障。芥子也是密法修法常用的供品。
3 芥子的爱情 苦涩的况味
张爱玲在送给胡兰成的照片背面写道:“见了他,她变得很低很低,低到尘埃里,但
她心里是欢喜的,从尘埃里开出花来。”爱情来时,如芥子的浓烈。她因爱而谦卑。爱
情又如花朵,美丽,芬芳,照亮了我们暗淡的人生。琐屑的人生,微不可道,而爱情则
是须弥山。寂寞的才女张爱玲的须弥山,却不是那么牢靠。
晚年胡兰成在写作《今生今世》和《禅是一枝花》(书名都带有佛教意味)时,想
起张爱玲,想起那段爱情,负心的胡兰成会如何想。无情无义,是不是另一种执著?张
爱玲在胡变心之后,是怎样决绝地对爱情记忆清洗。一粒芥子的爱情,有着难以言传的
苦涩的况味。
佛说:每一点绽放都是前尘,
每一棵芥子都是世界,
花开,有根,是情,
花落,无根,是爱。
每一种情爱都是因缘,
每一次轮回都有纠结。
心在,情浓,是苦,
心死,爱淡,是苦。
请芥子告诉我,如何不爱呢?
4 芥子劫,可怕的时间
劫,是一个时间单位。一劫到底有多长时间呢?劫有大劫、中劫和小劫。
佛教所说的小劫,是根据人的寿命来计算的。佛教经典里说,人的寿命从84000岁
开始,然后每100年减一岁,一直减到人的寿命10岁为止,称为减劫;再从人的寿命
10岁开始,每过100年增加一岁,一直增加到84000岁,称为增劫。把一减劫和一增
劫加在一起为一小劫;二十小劫为一中劫,八十中劫为一大劫。佛教所说的芥子劫,时
间就更长了,长得难以计算。佛教只用比喻来说明,就是在一座方圆40里的城市里,里
面什么东西都没有,全部堆放的都是芥子,天上的人每过一百年下来一次,从这里拿走
一粒芥子,一直到拿完这座城里的所有芥子为止。从拿走第一粒芥子,到拿走最后一粒
芥子,这么长的时间,就是一个劫,这叫芥子劫。现在说的是极微尘数劫,不是一个
劫,那就可想而知这个极微尘数劫的数目实在太大了,这种时间实在太长太长了。
而磐石劫(拂石劫)则是用磐石的损耗来形容此劫的时间:有磐石方圆40里,天人
每500年下来一次,用衣袖往磐石上一甩,将磐石表面抹掉一点,如是再三,直到把磐
石侵蚀殆尽,所须耗费的时间为一磐石劫。
不由得慨叹佛教的想象力,芥子劫,这可怕的时间,指向岁月之无穷。而人的生命
譬如朝露,短暂的生命在时间面前,是渺小的芥子,近似于无。但佛教说,如果进入了
坐禅三昧,达到了无我无心,就不存在时间和空间的问题了。一坐观法就是八万四千
劫。
佛陀说,“一花一世界,一沙一如来”。一芥子呢?奥妙全在一心,心含万法。
《西藏生死书》里的荠菜籽的故事是什么意思
这个故事是在西藏生死书的第三章——反省与改变里面,讲的是一位少妇死了儿子悲痛欲绝然后希望佛能复活她的儿子,然后佛让她去城里,向任何一户没有亲人死过的人家要回一粒芥菜子给佛,最后少妇去了城里没有要到一粒芥菜子,随之也懂得了生死的意义并且坦然面对死亡接受死亡。
可以帮你贴下第三章原文:
我小时候在西藏听过乔达弥(Krisha Gotami)的故事,她是位生长在佛陀时代的少妇;她的第一个儿子在一岁左右就病逝了,乔达弥伤心欲绝,抱着小尸体在街上奔走,碰到人就问是否有药可以让她的儿子复活。有些人不理会她,有些人嘲笑她,有些人认为她发疯了。最后她碰到一位智者告诉她,世界上只有佛陀一个人能够为她施行奇迹。
因此,她就去找佛陀,把儿子的尸体放在佛陀的面前,说出整个过程。佛陀以无限的慈悲心听着,然后轻声说:「只有一个方法可以治疗你的痛苦。你到城里去,向任何一户没有亲人死过的人家要回一粒芥菜子给我。」
乔达弥很高兴,立刻动身往城里去。她对第一户人家说:「佛陀要我从一户没有死过亲人的人家拿回芥菜子。」
「我们家已经有很多人过世了。」那个人如此回答。她于是又走向第二家,得到的回答是:「我们家已经有无数的人过世了。」她又走向第三家、第四家,向全城的人家去要芥菜子,最后终于了解佛陀的要求是无法办到的。
她只好把儿子的尸体抱到坟场,做最后的道别,然后回到佛陀那儿。「你带回芥菜子吗?」他问。
「不!」她说:「我开始了解您给我的教法,悲伤让我盲目,我以为只有我一个人受到死亡的折磨。」佛陀问:「你为什又回来呢?」
她回答:「请您开示死亡和死后的真相,我身上是否有什么东西是不死的?」
佛陀开始对她开示:「如果你想了解生死的真义,就必须经常如此反省:宇宙间只有一个永不改变的法则,那就是一切都在改变,一切都是无常。令郎的死亡,帮助你了解我们所处的轮回世界是无法忍受的苦海。脱离生死轮回的方法只有一个,那就是解脱之道。因为痛苦而使你准备学习,你的心也已经打开大门迎向真理了,我将教你解脱之道。」
乔达弥顶礼佛足,终其一生追随佛陀。据闻,她在临终前开悟。
接受死亡
在乔达弥的故事中,有一件值得我们再三察觉的事:接近死亡,可以带来真正的觉醒和生命观的改变。
譬如说,濒死经验最重要的预示是:它彻底改变了曾有濒死经验者的生命。研究者注意到其影响和改变相当大:对于死亡的恐惧降低,也比较能接受死亡;增加对别人的关怀,更加肯定爱的重要性;追求物质的兴趣减低,更加相信生命的精神层面和精神意义;当然,也比较能接受来世的信仰。有一个人对肯尼斯·瑞林说:
过去我是一个行尸走肉,除了贪求物质享受之外,生命毫无目标。现在我完全改变了,我有强烈的动机、生命的目的、明确的方向、把握此生的坚强信念,我对于财富的兴趣和贪欲已经消失了,取而代之的是了解精神层面的渴望,以及希望看到这个世界有所改善的热情。
有一位妇女告诉研究濒死经验的英国学者玛格·葛雷(Margot Grey)说:
我慢慢感觉到我有一股强烈的爱心,有能力把爱传达给别人,有能力在我四周最微不足道的事情上找到喜悦和快乐。对于生病和临终的人,我有强大的慈悲心,我好希望他们多少能够知道,死亡的过程只不过是生命的延伸而已。
大家都知道,像重病之类的致命危机,可以产生同样巨大的改变。死于癌症的弗瑞达·妮洛(Freda Naylor)医师,勇敢地写下她死前的日记:
我必须感谢癌症,让我有一些从未有过的经验。了解生命必死之后,让我变得谦卑,使我认识到自己惊人的心理力量,也重新发现自己,因为我必须在人生的跑道上停下来,重新衡量,然后再前进。
如果我们确实能够谦卑而开放地「重新衡量,再前进」,以及真正接受我们的死亡,我们将发现很容易就可以接受精神的教导和修行。而这种接受极可能带来另一个惊人的结果:真正的治疗。
记得一九七六年有一位中年的美国妇女,在纽约晋见敦珠仁波切。她对于佛教并不热衷,却听见说有一位大师来到了纽约。那时候,她病得很严重,绝望之余,什么事情都想尝试,甚至看看一位西藏上师!当时我担任她的翻译。
她走入房间,坐在敦珠仁波切的面前。她因为自己的情况,加上见到仁波切便感动得掉下眼泪,她冲口而出:「我的医师说我只能再活几个月,您能帮助我吗?我快要死了。」
出乎她的意料,敦珠仁波切温和而慈悲地咯咯笑了起来,然后安静地说:「你看,我们大家都正在死啊!死只是迟早的问题,有些人死得比别人早些罢了。」他以这几句话,帮助她了解凡是人都会死,也了解并不是只有她会死,纾解了她的焦虑。然后,他谈到了死亡的过程和对于死亡的接受,也谈到死亡里存有解脱的希望。最后,他教她治疗的修行法门,她就虔诚奉持不渝。
她不仅接受了死亡,而且因为全心全力投入修行,因而获得痊愈。我听过许多类似的例子,有些人被诊断到了绝症的末期,只剩下几个月可活。当他们闭静潜修,真正面对自己和死亡的事实时,竟然治愈了。这告诉我们什么?接受死亡可以改变我们的人生态度,并发现生死之间的基本关系,如此一来,就很可能产生戏剧化的治疗作用。
西藏佛教徒相信,癌症之类的疾病其实是一种警讯,提醒我们生命中一直忽略的深层部分,比如精神的需要。如果我们能够认真看待这个警讯,全盘改变生命的方向,不仅能治疗我们的身心,甚至整个生命。
心灵深处的改变
像乔达弥一般地深切反省无常,可以让你从内心的深处来体会无常的真义,当代上师纽舒堪布(Nyoshul Khenpo)写了一诗,道尽个中蕴味:
一切万物都是虚幻短暂的,有分别心的人如刀上舔蜜,以苦为乐。坚持万物实有的人,多可怜啊!
参道友们,往内观照。
然而,往内观照是多么困难的事啊!我们多么容易被旧习气主宰啊!就像纽舒堪布的诗告诉我们的,即使它们带来痛苦,我们却以几近听天由命的态度接受它们,因为我们惯于屈从。我们自以为崇尚自由,但一碰到我们的习气,就完全成为它们的奴隶了。
虽然如此,反省还是可以慢慢带给我们智慧。我们注意到自己一再掉入那不断重复的模式里,也开始希望跳出窠臼。当然,我们也许还会再掉入其中,但慢慢的,我们可以跳出来,有所改变。这首题为〈人生五章〉的诗,道出了全部讯息:
1.我走上街,
人行道上有一个深洞,
我掉了进去。
我迷失了……我绝望了。
这不是我的错,
费了好大的劲才爬出来。
2.我走上同一条街。
人行道上有一个深洞,
我假装没看到,
还是掉了进去。
我不能相信我居然会掉在同样的地方。
但这不是我的错。
还是花了很长的时间才爬出来。
3.我走上同一条街。
人行道上有一个深洞,
我看到它在那儿,
但还是掉了进去……
这是一种习气。
我的眼睛张开着,
我知道我在那儿。
这是我的错。
我立刻爬了出来。
4.我走上同一条街,
人行道上有一个深洞,
我绕道而过。
5.我走上另一条街。
反省死亡,是为了在你的内心深处做一番真正的改变,并开始学习如何避免「人行道上的洞」和如何「走上另一条街」。通常这需要一段避静和深观的时间,唯有如此,才能真正睁开眼睛,认清我们如何对待生命。
观察死亡,并不见得就是恐怖或病态的事。当你真正受到启发,放松、舒适,躺在床上,或在假日欣赏悦耳的音乐时,为什么不对死亡做一番反省呢?当你快乐、健康、自信和充满幸福的感觉时,为什么不对死亡做一番反省呢?你没有注意到,某些时刻,你会自然地被引导去做内省的功夫吗?善用这些时刻,因为它能够让你有一种强烈的经验,迅速改变你的世界观。在这些时刻中,过去的信念自行崩溃,你可以发现自己的转变。
观照死亡,可以加深你的「厌离」感,藏文称为ng¨| jung。ng¨|的意思是「确实的」或「必然的」,jung的意思是「走出」、「出头」或「出生」。时常深观死亡,可以让你发现自己从习气中「走出」,通常是带着厌恶的感觉。你才发现自己越来越能准备放下它们,最后你将能够把自己从习气中解脱出来,诚如上师们所说的「好象从乳酪中挑出毛发」那么容易。
你将产生的厌离感,既有忧伤也有喜悦:忧伤的是你知道过去的方式竟然一无是处,喜悦的是当你能够放下它们时,你的视野将越来越广。这种喜悦可以产生强大的新力量、信心和永恒的启示,因为你再也不受习气左右了,因为你已经真正从旧习气出头了,因为你已经能够改变,而越来越自在了。
死亡的心跳
如果死亡只出现一次,我们就没有机会认识它。但幸运的是,生命就是生死共舞,无常律动。每当我听到山溪奔腾、浪涛拍岸,或自己的心跳声,宛如听到无常的声音。这些改变,这些小死亡,都是我们活生生地在和死亡接触。它们都是死亡的脉搏、死亡的心跳,催促我们放下一切的执著。
因此,让我们在生活中,当下就面对这些改变!这才是为死亡而准备的真正妙方。生命中也许充满着痛苦和难题,但这些都是成长的契机,可以帮助我们在情感上接受死亡。一旦我们相信一切万物都是恒常不变的,我们便无法从改变中学习。
如果无法学习,我们就会变得封闭而执著。执著是一切问题的根源。因为无常让我们感到痛苦,即使一切都会改变,我们还是死命地执著。我们害怕放下,事实上是害怕生活,因为学习生活就是学习放下。这就是我们拼死拼活去执著的悲剧和嘲讽所在:执著不仅是做不到,反而会带给我们最想要避免的痛苦。
执著背后的动机也许并不坏;希望快乐也并没有错,但我们所执著的东西,本质是执著不了的。西藏人说,「同一只脏手不可能在同样的流水中洗两次」,又说「不管你多么用力,沙中还是挤不出油来。」
确实地体会无常,可以让我们慢慢解脱执著的观念,以及错误的恒常观、盲目的追逐。慢慢的,我们将恍然大悟,我们因为执著不可能执著的东西,而经验到一切痛苦,就其最深层的意义而言,都是没有必要的。开始体会无常,也许是一件痛苦的事,因为这种经验是如此生疏。但只要我们不断反省,我们的心就会逐渐改变。「放下」变得越来越自然,越来越容易。也许要花上一段时间才能够让我们的的愚蠢沉没,但我们反省得越多,就越能够发展出放下的观点;那时候,我们看待一切事物的方式就会改变。
观照无常本身还不够,你必须在生活中履践,如同医学研究必须兼顾理论与实务,生活也是如此。生活中的实际训练就在此时此地,就在「无常」的实验室中。改变发生的时候,我们学习以一种新的智慧来看待它们;虽然旧习依然发生,但我们本身却会有些不同。整个情况将变得比较轻松、不紧张、不痛苦,甚至于连旧习气对我们虽有影响,都会觉得不像过去那么大。随着每一次的改变,我们会有稍许的体悟,我们对于生活的观点也会变得越来越深刻,越来越宽广。
处理「改变」
让我们做个实验。拿起一个铜板,想象它代表你正在执著的东西。握紧拳头抓住它,伸出手臂,掌心向下。现在如果你打开或放松手掌,你将失去你正在执著的东西。那就是为什么你要握住它的原因。
但还有另一个可能性:你可以放开手掌,但铜板还是会在手上。你的手臂仍然往外伸着,只要把你的掌心向上,即使是放开你的手掌,铜板还是留在你的手中。你放下,而铜板仍然是你的,甚至连铜板四周的虚空也是你的。
因此,有一种方法可以让我们接受无常,同时毫不执著地享受生命。
现在让我们想想人与人之间经常发生的事。人们时常是在突然感觉失去伴侣的时候,才能了解自己是爱他们的。然后人们就更执著了。当一方越执著,另一方就越逃避,彼此之间的关系也就变得越脆弱。
我们时刻都要快乐,但追求快乐的方式却那么笨拙,以致于带来更多的忧愁。我们往往认为必须抓住,才能拥有获得快乐的保证。我们问自己:如果我们不拥有,怎能享受呢?我们总是把执著误以为是爱啊!即使拥有良好的关系,由于不安全感、占有欲和骄傲,爱也被执著所破坏了;一旦失去了爱,你所面对的,就只剩下爱的「纪念品」和执著的疤痕。
既然如此,我们怎么做才能克服执著呢?唯一的途径是了解它的无常性;这种了解可以慢慢解除它对我们的控制。我们将了解上师所开示的对于改变的正确态度:想象我们是天空,看着乌云飘过;想象我们是水银一般的自由自在。当水银落在地面时,仍然完整无瑕,从不与尘埃混合。当我们试着依照上师的开示去做,慢慢解除执著时,大慈悲心就从我们身上产生。执著的乌云纷纷飘散,真正的慈悲心就像太阳发出光芒。那时候,在我们的内心深处,就能体会威廉·布莱克(William Blake)这首诗的真义:
把喜悦绑缚在自己身上的人,反而毁灭了长着翅膀的生命;
当喜悦飞去而吻别它的人,
将活在永恒的朝阳之中。
战士的精神
虽然我们一直认为如果放下的话,就会一无所有,但生命本身却再三透露相反的讯息:放下是通往真正自由的道路。
当海浪拍岸时,岩石不会有什么伤害,却被雕塑成美丽的形状;同样道理,改变可以塑造我们的性格,也可以磨掉我们的棱角。透过各种改变的考验,我们可以学习发展出温和而不可动摇的沉着。我们对自己的信心增强了,善心和慈悲心也开始从我们本身自然反射出来,并且把喜悦带给别人。这个善心可以超越死亡,我们每一个人都有基本的善心。整个生命便是在教我们如何发掘那颗强烈的 善心,并训练我们实现它。
因此,生命中的逆境,都是在教我们无常的道理,让我们更接近真理。当你从高处掉下来时,只会落到地面--真理的地面;如果你由于修行而有所了解时,那么从高处掉下来绝不会是灾祸,而是内心皈依处的发现。
困难与障碍,如果能够适当地加以了解和利用,常常可以变成出乎意料的力量泉源。在各位大师的传记中,你会发现,如果他们没有遇到困难与障碍的话,就找不到超越的力量。譬如说,西藏的伟大战士格萨尔王(Gesar),就是一个很好的例子,他的流亡历程是西藏文学中最伟大的史诗。格萨尔的意思是「无敌」,没有人能够打败他。从格萨尔出生的那一刻起,他有一位邪恶的叔父,名叫洛东,就想尽办法要杀害他,但每次都让格萨尔越来越坚强。事实上,由于洛东的努力,才使得格萨尔变得如此伟大。因此,西藏的谚语说:如果洛东不是这么邪恶诡诈,格萨尔不可能爬得这么高。
对西藏人而言,格萨尔不只是一位武术战士,还是一位精神战士。做为精神战士,必须发展特殊勇气,具有睿智、温柔和大无畏的天赋。精神战士仍然有恐惧的时候,尽管如此,他们却有足够的勇气去面对痛苦,认清恐惧,并且毫不逃避地从困难中学到教训。诚如创巴仁波切(Chogyam Trungpa Rinpoche)告诉我们的,做为一位战士,就是「将追求安全感的狭隘心胸,换成一个非常宽广的视野,那是一种无畏、开放和真正英雄式的胸怀。……」进入那种视野宽广的领域,就是学习如何在改变中获得自在,如何让无常变成我们的朋友。
无常的讯息:死亡之中有什么希望?
更深入探讨无常,你将发现它有另一个讯息,另一个面目,它将带给你伟大的希望,它将打开你的眼睛,让你看见宇宙的基本性质,以及我们与它之间的非凡关系。
如果一切都是无常的,那么一切就是我们所谓的「空」,也就是说,一切都没有任何持久、稳定和本自具足的存在;一切事物,如果能够看见它们的真正关系,必然不是各自独立的,而是相互依存的。佛陀把宇宙比喻成一个广大的网,由无数各式各样的明珠所织成,每一颗明珠都有无数的面向。每一颗明珠本身都反映出网上的其他明珠,事实上,每一颗明珠都含有其他明珠的影子。
就以海浪为例吧!从某一方面看,海浪似乎具有明显独立的个体,有始有终,有生有死。从另一方面看,海浪本身并不是真的存在,它只不过是水的行为而已,「空」无任何个体,而是「充满」着水。所以,当你真正思考海浪时,你将发现它是由风和水暂时形成的,依存于一组不断在改变的条件。你也将发现每一波浪之间都有关联。
当你认真观察,就可以发现万物本身并不真实存在,这种非独立存在,我们称之为「空」。让我们来观想一棵树。当你想到一棵树的时候,就会想到一个明确的物体;在某个层次上,就像海浪一样,树确实是明确的物体。但当你仔细观察的话,你就会发现,树毕竟没有独立的存在。细细思考,就会发觉树可以化解成无数微细的关系网,延伸到整个宇宙。落在树叶上的雨,摇动树的风,滋养树的土壤、四季和气候,乃至日月,都构成树的一部分。当你继续想下去,就可以发现宇宙间的一切都在成就这棵树,任何时刻,树都不能独立于其他事物;任何时刻,树的性质都在微细变化中。这就是我们所谓一切皆空,一切皆无法独立存在。
现代科学告诉我们,万物之间的交互关系非常广泛深远。生态学家知道,燃烧亚马逊热带雨林的一棵树,多少会改变一位巴黎市民所呼吸的空气品质;而尤加坦一只鼓动翅膀的蝴蝶,会影响到赫布里德斯蕨类的生命。生物学家开始发现到基因神奇而复杂的作用,创造了人格与个性,它会伸展到久远的过去,显示每一个所谓的「个体」是由一连串不同的影响力组合而成。物理学家已经把量子的世界介绍给我们,量子世界很像佛陀所描述的因陀罗网(遍满整个宇宙的发光网)。就像网上的摩尼宝珠一般,一切粒子的存在,其实就是其他粒子的不同组合。
因此,当我们认真观察自己和周遭的事物时,就会发现从前我们认为是如此坚固、稳定和持久的东西,只不过是一场梦而已。佛陀说:
了知一切:
如幻影,如浮云城堡,如梦,如魅,
没有实质,
只有能够被看到的性质而已。
了知一切:
如悬挂在万里晴空中的月亮,
倒映在清澈的湖面,
虽然月亮不曾来到湖面。
了知一切:
如音乐、天籁和哭泣中的回音,
而回音中却无旋律。
了知一切:
如魔术师变出
马、牛、车等的幻影,
一切都不是它所呈现者。
观想一切事物的本质犹如梦幻泡影,绝不会让我们感到寒冷、绝望或痛苦。相反的,它会唤醒我们温暖的幽默感,以及本自具足的慈悲心,因而对于一切事物和众生越来越乐意布施。伟大的西藏圣者密勒日巴说:「见空性,发悲心。」当我们透过观照而确实见到一切事物和我们的空性与互相依存性时,这个世界就呈现更明亮、新鲜、亮丽的光,有如佛陀所说的重重无尽互相辉映的珠网。我们再也不必保护或伪装自己,就可以轻易做到如一位西藏上师所开示的:
时常认知生命有如梦幻,减低执著和嗔怨。对一切众生生起慈悲心。不管别人如何对待你,都要保持慈悲。不管他们做什么,只要你当它是一场梦,就会变得不那么重要了。修行的关键,就是在梦中保持积极的愿力,这是最重要的一点。这才是真正的修行。
真正的修行也要知道:如果我们与任何事物、任何人都是互相依存的,那么即使是我们最微小、最微不足道的思想、语言和行为,都会对全宇宙产生影响。丢一颗小石头到水塘里,就会在水面上产生涟漪;涟漪合成另一个涟漪,再产生新的涟漪。每一件事物都是紧密相关的:我们应该可以了解到,我们会对自己所做、所说、所想的一切负责,事实上,我们是在对自己、任何人和任何事,甚至整个宇宙负责。DL喇嘛说过:
在今日高度互相依存的世界里,个人和国家都无法自己解决。我们彼此需要,因此,我们必须培养世界性的责任感。保护和滋养我们的世界家庭,支持弱势的成员,并保存和照顾我们所生存的环境,是我们集体的和个人的责任。
不变者
无常已经把许多真理显示给我们,但它还隐藏着一个最终的珍宝,这是我们大多数人未曾发现、未曾怀疑、未曾认识,却最属于我们自己的真理。
西方诗人里尔克(Rainer Maria Rilke)说过,我们最深的恐惧,就好象是龙,护卫着我们内心最深处的珍宝。我们将发现,无常道出一切皆不真实和不持久,它唤醒我们的恐惧,因为它驱使我们去问这些问题:如果一切皆会死亡和改变,那么什么才是确切真实的?表象之后,还隐藏着什么无限宽广的事物,来包容这些无常而改变的发生呢?有什么是我们事实上可以依靠,死后还继续存在的东西呢?
如果我们迫切地把这些问题牢记在心,加以思维,会慢慢发现,我们对于每一件事物的看法会有重大的改变。由于持续对「放下」观想和修行,将发现在我们自身当中,有无法称呼、描述或想象的「某种东西」,隐藏在一切变化和死亡之后。我们对于「恒常」的强烈执著,将因而开始化解褪去,不再是眼光狭隘,心神散乱。
当这种情况发生的时候,我们将一再瞥见隐藏在无常背后的广大意涵。我们过去的生命,就好象是搭乘飞机通过乌云和乱流,突然间飞机往上爬升,进入清朗无边的天空。这种新出现的自由,启发和鼓舞了我们,让我们发现自己本身就有浓厚的安详、喜悦和信心,这种感觉令我们异常惊奇,也让我们逐渐相信,我们确实拥有不可摧毁、不会死亡的「某种东西」。密勒日巴写道:
在死亡的恐惧中,我辛苦地爬上了山--再三思索着死亡时刻的不可逆料,我攻占了不死、恒常的心性之城堡。如今,对于死亡的一切恐惧都已经过去了。
因此,我们将逐渐察觉到我们自身就有密勒日巴所谓的「不死、恒常的心性」,宁静如晴空般的沉静。当这种新的觉醒开始变得清晰而持续的时候,就会发生《奥义书》(Upanishads)所说的「意识大回转」,对于我们是谁、我们为什么在这里、我们应该怎么做等问题,做了一次个人的、纯粹非概念的显露,最后的结果就是一种新的生活、新的诞生,几乎可以说,是一种复活。
对于改变和无常的真理,我们无畏地反覆思维,将会慢慢发现,我们是以感激和喜悦的心情面对不变者的真理:不死而恒常的心性之真理。这是多么美妙而具有疗效的神秘经验啊!
“佛能纳须弥于芥子,于芥子中现大千世界.”解释
阿弥陀佛!这句话在《维摩诘所说经》中就有。这样的境界,我们凡夫往往很难了知。
唯有诸佛与得不可思议境界的诸大菩萨才能到如此的境界!破除一切五蕴、六根、六尘、六识之障碍,一切境界不能为碍,任运自在,超越一切意识观念的束缚!
“诸佛菩萨,有解脱名‘不可思议’。若菩萨住是解脱者,以须弥之高广内芥子中,无所增减。须弥山王本相如故。而四天王、忉利诸天,不觉不知己之所入,唯应度者乃见须弥入芥子中,是名住不可思议解脱法门。又以四大海水入一毛孔,不娆鱼鳖鼋(yuán) 鼍(tuó)水性之属,而彼大海本相如故。诸龙鬼神阿修罗等,不觉不知己之所入,於此众生亦无所娆。又舍利弗!住不可思议解脱菩萨,断取三千大千世界,如陶家轮,著右掌中,掷过恒沙世界之外,其中众生不觉不知己之所往。又复还置本处,都不使人有往来想,而此世界本相如故。又舍利弗!或有众生乐久住世而可度者,菩萨即演七日以为一劫,令彼众生谓之一劫;或有众生不乐久住而可度者,菩萨即促一劫以为七日,令彼众生谓之七日。又舍利弗!住不可思议解脱菩萨,以一切佛土严饰之事,集在一国,示於众生。又菩萨以一切佛土众生置之右掌,飞到十方遍示一切,而不动本处。又舍利弗!十方众生供养诸佛之具,菩萨於一毛孔,皆令得见。又十方国土所有日月星宿,於一毛孔,普使见之。又舍利弗!十方世界所有诸风,菩萨悉能吸著口中,而身无损,外诸树木亦不摧折。又十方世界劫尽烧时,以一切火内於腹中,火事如故,而不为害。又於下方过恒河沙等诸佛世界,取一佛土,举著上方,过恒河沙无数世界,如持针锋举一枣叶,而无所娆。又舍利弗!住不可思议解脱菩萨,能以神通现作佛身,或现辟支佛身,或现声闻身,或现帝释身,或现梵王身,或现世主身,或现转轮圣王身。又十方世界所有众声,上中下音,皆能变之,令作佛声,演出无常、苦、空、无我之音。及十方诸佛,所说种种之法,皆於其中,普令得闻。舍利弗!我今略说菩萨不可思议解脱之力。若广说者,穷劫不尽。”
此即诸佛菩萨不可思议境界,非凡夫所测!