鼻根法门——出入息,又叫十六特胜
知息入,知息出 ,呼吸进来知道,出去知道。佛学经常讲“六根门头”,六根就是眼耳鼻舌身意,大多在头部。呼吸进来,你注意“知息入”,头部这里的呼吸打通了。
这里只讲鼻根法门——出入息,又叫十六特胜,出自《达摩多罗禅经》,是一个很适合现代人修持的法门。依照十六特胜可以修完四禅八定所有境界,能得无漏圣位。
到了知息遍身,这个时候已经不谈什么数息、随息了。也不要数,也不要随,随时息跟念两个配合为一的,随时知性清楚的,这样才叫做修行。不管修密宗,或什么法门,不到这个禅定,不要谈修行了。
知息入,知息出,知息长短,知息遍身,除诸身行,受喜,受乐,受诸心行,心作喜,心作摄,心作解脱,观无常,观出散,观离欲,观灭,观弃舍。此十六法,亦名阿那波那念。
慧多的人可修六妙门,定多的人可修十六特胜,定慧均等的人可修通明。这些禅虽不离世间禅定,发有漏智,但也有出世的功能,能发无漏智,与世间禅纯属有漏的不同,所以也叫根本净禅。
如何修习安般念(加行):十六特胜观 “诸比丘,如何修习安般念,如何持续不断修习,能获大果,能致大誉?”“诸比丘,如此,比丘或往林中,或往树下,或往寂静处,结跏趺坐,端身正直,系念在前。
十六特胜出自哪部经
(六)净:安住于清净纯然觉知,无为(安世高以格义法译涅槃为无为),无欲无想,不受五阴之境。 十六特胜 数息观中最为殊胜之十六种观法,对六妙门的详细解说。
十六特胜,最后就是“观弃舍”,连有余依涅槃都不进入。所以《楞伽经》诸大菩萨赞佛,“无有涅槃佛,无有佛涅槃”,佛不入涅槃,也没有涅槃可入,自性现在就在涅槃中。这是大乘另外境界了。
中部第一一八《入出息念经》,本经叙入出息念之十六特胜,及其各四个次第 ,配合身受心法之四念处,由四念处以圆满七觉支,由七觉支成就明和解脱。 《汉译南传大藏经》中部四,页63-72。
在佛典中,十六特胜观仅有十六步之名目,而无具体解释,经后世修持者的实践研究,始成一系统完备具体明确的禅定方法。隋朝的著名佛学大师智者在其著作《释禅波罗密次第法门》中,对十六特胜观有较详的论述。
就是十六特胜的“喜受,乐受,心作喜,心作摄,心作解脱”那么自在。
十六特胜什么意思?作何解释?
1、又作十六胜行。为数息观中最为殊胜之十六种观法。数息观,即以数息来制驭散乱,使精神统一之法。
2、十六特胜。则竖长横局。长则位远难穷。次后而明也。皆称特胜者。解释别有因缘事。具出(云云)。但此禅始从调心。终至非想。地地皆有观照。能发无漏。而无厌恶自害之失。故受特胜之名。
3、十六特胜者,一知息入,二知息出,三知息长短,四知息遍身,五除诸身行,六受喜,七受乐,八受诸心行,九心作喜,十心作摄,十一心作解脱,十二观无常,十三观出散,十四观离欲,十五观灭,十六观弃舍。
4、即自以智观察所修之法。能修之心。是故若发非想定时。即观照分明。知非想处两舍之定。犹有细想。四众和合而有虚诳不实。非是涅盘安乐真法。则心不爱著。特胜行者。若于地地。修观照了。则地地之中。颠倒不起。
5、十四观离欲,十五观灭,十六观弃舍。此十六法,亦名阿那波那念。言特胜者,从因缘得名;如外道等,并能修得四禅四空,而无对治观行,则不出生死。此十六法,有定有观,具足诸禅,能发无漏,故名特胜也。
佛学:十六特胜
1、十六特胜者,一知息入,二知息出,三知息长短,四知息遍身,五除诸身行,六受喜,七受乐,八受诸心行,九心作喜,十心作摄,十一心作解脱,十二观无常,十三观出散,十四观离欲,十五观灭,十六观弃舍。
2、又作十六胜行。为数息观中最为殊胜之十六种观法。数息观,即以数息来制驭散乱,使精神统一之法。
3、是佛法最基本要追寻的真谛。十六特胜,是追寻自己最初能起作用的那个本体的入门的方法。十六特胜修行的次第,从渐修而达到顿悟的境界。
4、不管佛学道理讲得怎么好,都没有用,所以重点在修行。刚才大概讲了六妙门,以后有机缘,我们再详细讨论。 真正修安那般那,重点你们千万注意,“十六特胜”都要背得来,十六个专案叫特胜,特别特别最容易成功的路线。
5、在佛典中,十六特胜观仅有十六步之名目,而无具体解释,经后世修持者的实践研究,始成一系统完备具体明确的禅定方法。隋朝的著名佛学大师智者在其著作《释禅波罗密次第法门》中,对十六特胜观有较详的论述。