九地是什么意思
九地的意思是:
一、基础释义
1、指各种隐秘难测的地形。
2、指地的最深处。
3、犹九泉。指地下。
4、用兵的九种地势。
5、指根据地质、地形而分的九种土地。
6、犹言遍地,大地。
7、阴阳家谓历数有九地之数。参见“九天”。
8、佛教语。谓众生轮回之三界。凡欲界一地,色界四地,无色界四地。
二、详细释义
指各种隐秘难测的地形。
《孙子·形》:“善守者藏於九地之下,善攻者动於九天之上。”
梅尧臣 注:“九地,言深不可知。”
郭化若 注:“九地,各种地形,也含有极其深秘的意思在内……九,泛指多数。”
指地的最深处。
南朝 梁 江淹 《遂古篇》:“九地之下,如有天兮。”
宋 文天祥 《呈小村》诗:“雷潜九地声元在,月暗千山魄再明。”
清 蒲松龄 《聊斋志异·龙飞相公》:“但深在九地,安望重睹天日乎!”
犹九泉。指地下。
《晋书·胡奋传》:“ 奋唯有一子,为南阳王 友,早亡。及闻女为贵人,哭曰:‘老奴不死,唯有二儿,男入九地之下,女上九天之上。’”
清 汤右曾 《荆州》诗:“ 龙陂桥外坡陀血,谁洗忠臣九地魂。”
用兵的九种地势。
唐 司空图 《王公河中生祠碑》:“於兵法之中,亦叶道家之理。虽战同九地,或於危地争先。”
元 罗贯中 《风云会》第三折:“作战先将九地量,决战须将五间防。”
清 顾炎武 《井陉》:“颇忆三分国,曾观九地形。”
指根据地质、地形而分的九种土地。
汉 扬雄 《太玄·太玄数》:“九地:一为沙泥,二为泽池,三为沚崖,四为下田,五为中田,六为上田,七为下山,八为中山,九为上山。”
犹言遍地,大地。
宋 张元干 《贺新郎·送胡邦衡待制赴新州》词:“底事昆仑倾砥柱 ,九地黄流乱注。”
胡云翼 注:“九地,九州之地,即‘遍地’的意思。”
明 刘基 《题李太白观瀑图》诗:“遥望瀑布水,自天垂白虹。大声回九地,浮光散虚空。”
阴阳家谓历数有九地之数。参见“ 九天 ”。
佛教语。谓众生轮回之三界。凡欲界一地,色界四地,无色界四地。
南朝 宋 宗炳 《明佛论》:“等是人也,背辙失路,蹭蹬长往,而永没九地,可不悲乎!”
唐 卢照邻 《五悲·悲人生》:“三界九地,往返周旋。”
《敦煌变文集·欢喜国王缘》:“和尚於是与夫人说三界九地人所生之处,寿命无限等事。”
佛教三界五趣中的五趣是什么?三界九地中的九地又是什么?
三界五趣指的是欲界、色界、无色界三界,和地狱、饿鬼、旁生、人、天五趣。
详细说的话:
三界:
凡夫生死往来之世界分为三:一、欲界,有淫欲与食欲二欲之有情住所也。上自六欲天,中自人界之四大洲,下至无间地狱。谓之欲界。二、色界,色为质碍之义,有形之物质也。此界在欲界之上,离淫食二欲之有情住所也。谓为身体,谓为宫殿,物质的物,总殊妙精好。故名色界。此色界由禅定之浅深粗妙分四级,称为四禅天,新曰静虑。此中或立十六天,或立十七天,或立十八天((参见:四禅天))。三、无色界,此界无一色,无一物质的物,无身体,亦无宫殿国土,唯以心识住于深妙之禅定。故谓之无色。此既为无物质之世界。则其方所,非可定。但就果报胜之义,谓在色界之上。是有四天。名为四无色。又曰四空处((参见:四空处)),说出俱舍论世间品,三界义。
五趣:
《集异门论》十一卷十六页云:五趣者:一、地狱趣。二、傍生趣。三、鬼趣。四、人趣。五、天趣。云何地狱趣?答:与诸地狱一性一类众同分等依得事得处得,若诸所有生地狱已无覆无记色受想行识;是名地狱趣。复次由上品身恶行,语恶行,意恶行,若习若修若多所作;往于地狱,生地狱中,结地狱生。是名地狱趣。复次地狱趣者:是名是号异语增语想等想施设言说。故名地狱趣。云何傍生趣?答:与诸傍生一性一类众同分等依得事得处得,若诸所有生傍生已无覆无记色受想行识;是名傍生趣。复次由愚钝身恶行,语恶行,意恶行,往于傍生,生傍生中,结傍生生。是名傍生趣。复次傍生趣者:是名是号异语增语想等想施设言说,故名傍生趣。云何鬼趣?答:与诸鬼众,一性一类众同分等依得事得处得,若诸所有生鬼界已无覆无记色受想行识;是名鬼趣。复次由悭吝身恶行,语恶行,意恶行,若习若修若多所作;往于鬼界,生鬼界中,结鬼界生。是名鬼趣。复次鬼趣者:是名是号异语增语想等想施设言说,故名鬼趣。云何人趣?答:与诸人众一性一类众同分等依得事得处得,若诸所有生人中已无覆无记色受想行识;是名人趣。复次由下品身妙行,语妙行,意妙行,若习若修若多所作;往于人中,生于人中,结人中生。是名人趣。复次人趣者:是名是号异语增语想等想施设言说,故名人趣。云何天趣?答:与诸天众一性一类众同分等依得事得处得,若诸所有生天上已无覆无记色受想行识;是名天趣。复次由上品身妙行,语妙行,意妙行,若习若修若多所作;往于天上,生于天上,结天上生。是名天趣。复次天趣者:是名是号异语增语想等想施设言说,故名天趣。
三界九地中的三界与前相同,九地,是对三界中各类众生的细分。
九地,又名九有。以欲界为一地,色界及无色界各分为四地也。一欲界五趣地,二离生喜乐地,三定生喜乐地,四离喜妙乐地,五舍念清净地,六空无边处地,七识无边处地,八无所有处地,九非想非非想处地。欲界五趣地者,或名五趣杂居地。即地狱,饿鬼,畜生,人及天之五趣等为散地,并有欲故,合为一地。离生喜乐地者,即色界初禅,与寻伺即觉观相应,已离欲界之苦,而生喜乐,故立为一地。定生喜乐地者,即色界第二禅,已无寻伺,从定生喜乐,故为一地。离喜妙乐地者,即色界第三禅,离前喜贪,心悦安静,有胜妙之乐,故为一地。舍念清净地者,即色界第四禅,离前喜乐等,清净平等,住于舍受正念,故为一地。空无边处地者,为无色界之第一定,厌色而住于空无边处定,识无边处地者,为无色界之第二定,住于识无边处定,无所有处地者,为无色界之第三定,住于无所有处定,非想非非想处地者,为无色界之第四定,住于非想非非想处定,故各立为一地。其中后四地,乃所谓四无色界,其名称别无所异。前五地,据杂阿含经十七之说,立其名目。彼文曰:“云何食念?谓五欲因缘生念。云何无食念?谓比丘离欲,离恶不善法,有觉有观,离生喜乐,初禅具足住,是名无食念。云何无食无食念?谓有觉有观息,内净一心,无觉无观,定生喜乐,第二禅具足住,是名无食无食念。云何有食乐?谓五欲因缘,生乐生喜,是名有食乐。云何无食乐?谓息有觉有观,内净一心,无觉无观,定生喜乐,是名无食乐。云何无食无食乐?谓比丘离喜贪,舍心住,正念正知,安乐住彼圣说舍,是名无食无食乐。云何有食舍?谓五欲因缘生舍,是名有食舍。云何无食舍?谓彼比丘离喜贪,舍心住,正念正知,安乐住彼圣说舍,第三禅具足住,是名无食舍。云何无食无食舍?谓彼比丘离苦息乐,忧喜先已离,不苦不乐舍,净念一心,第四禅具足住,是名无食无食舍。”亦见大毗婆沙论三十一,俱舍论二十八等。可参看图片。
说明:五趣有的有称作六趣,就是我们常说的轮回中的六道。是在人道与天道之间还有一个阿修罗道,梵语阿修罗,汉语译作无酒、无端正、无天、非天等。此道或居海岸,海底,或居半须弥山岩窟,宫殿严饰,怀猜忌心,常好斗战,是名阿修罗道。(无酒者,法华疏云:修罗于四天下,采华酝海为酒,鱼龙业力,其味不变,于是嗔妒,誓愿断酒,故云无酒。无端正者,修罗种类,男丑女端,故云无端正。无天者,净名疏云:此神果报最胜,邻次诸天,而非天,又无天德,故云无天。)
三界九地指什么
三界,指众生赖以生存的欲界、色界、无色界。九地为九种生存的处所。
三界
三界原本是指 宗教术语,是指众生迷妄有情,在生死明灭变化中流转,依据其境界不同所划分的三个主要层次;又称作三有生死,或单称三有,是迷于 生死轮回等生存界(即有)的分类,故三界又称苦界、 苦海。此三界之果报虽有优劣、苦乐等差别,但属迷界,系众生生死轮回之趣,故为圣者所厌弃。佛教中三界分别为:
欲界
欲界即具有 淫欲、 情欲、色欲、 食欲等有情所居之世界,是指众生由于没有摆脱世俗的七情六欲所处的境界。在佛经里的定义就是心理的需求和生理的需求所产生的世界。上自第六他化自在天,中包括人界之四大洲,下至无间地狱等二十处;因男女参居,多诸染欲,故称欲界。
色界
色为变碍之义或示现之义,乃远离欲界淫、食二欲而仍具有清净色质等有情所居之世界。此界在欲界之上,无有欲染,亦无女形,其众生皆由化生;其宫殿高大,系由色之化生,一切均殊妙精好。以其尚有色质,故称色界。此界依禅定之深浅粗妙而分四级,从初禅梵天,终至阿迦腻吒天,凡有十八天。
无色界
唯有受、想、行、识四心而无物质之有情所住之世界。此界无一物质之物,亦无身体、宫殿、国土,唯以心识住于深妙之禅定,故称无色界。此界在色界之上,共有四天(空无边处天、识无边处天、无所有处天、非想非非想处天),又称无色天、四无色、四空处。佛教认为“色”是质碍,无色就是没有质碍,而无色界是指超越了物质世界的束缚,所得到的自由状态,是处于一种精神至高无上的享受境界,也是众生最难达到的三界最高层次。
九地
九地也是一种佛教用语,是指众生于三界轮回中所处的居所或精神层面。其中欲界占一地、色界四地、无色界有四地,佛教讲究三界众生六道轮回,因此认为众生于三界九地,根据因果报应往返周旋,循环不断。
一、五趣杂居地:为欲界的地狱、饿鬼、 畜生、人、天(六欲天)等有情杂居之所。
二、离生喜乐地:离生喜乐地为色界的初禅天。
三、定生喜乐地,为色界第二禅天。
四、离喜妙乐地,为色界第三禅天。
五、舍念清净地,为色界的第四禅天。
六、空无边处地,为无色界第一天。
七、识无边处地,为无色界的第二天。
八、无所有处地,为无色界的第三天。
九、非想非非想处地,为无色界第四天——即有顶天。